W dniach od 30 kwietnia do 8 maja 2022 odbyły się uroczystości upamiętniające 80 rocznicę obrony miasta Cowes na wyspie Whight.


W obchodach uczestniczyli przedstawiciele królowej Elzbiety II, władz miast Cowes, Portsmouth i Southampton, Royal Navy, armii brytyjskiej, wielu organizacji polonijnych i kombatanckich, delegacji z ORP „Błyskawica” z dowódcą oraz członków załogi O.R.P „Wodnik”, który przypłynął do Cowes. W obchodach uczestniczył również ambasador RP.


Na zaproszenie pani Josie Pearson, córki członka załogi „Błyskawicy”, st. bosmana Franciszka Skalskiego, Radę Kapitanów Żeglugi Śródlądowej reprezentował kapitan Krzysztof Kaczorowski (absolwent TŻŚ) wraz z małżonką.

W nocy z 4 na 5 maja 1942 roku ORP "Błyskawica" wsławiła się w obronie Cowes przed nalotem 160 samolotów niemieckiej Luftwaffe. W nalocie zginęło 70 osób z Cowes i 10 z pobliskiego Newport. Liczba ta byłaby wyższa, a szkody materialne większe, gdyby nie bohaterska postawa załogi "Błyskawicy".

W miejscowej stoczni J.S. White w latach 30 zbudowano dwa niszczyciele dla polskiej marynarki wojennej: ORP "Grom" (zatonął u wybrzeży Norwegii 4 maja 1940 roku zbombardowany przez Luftwaffe) i ORP "Błyskawica".
W kwietniu 1942 "Błyskawica" wróciła do macierzystej stoczni na remont.

Dowódca „Błyskawicy” kapitan Wojciech Francki przeczuwając, iż „Błyskawica” i miasto może być celem niemieckich nalotów przygotował zapasy amunicji i utrzymywał 24-godzinną wachtę bojową załogi. Było to złamaniem procedur Royal Navy, które mówiły, iż okręty w stoczni mają zdać amunicję na ląd i wysłać załogę na urlop, by zmniejszyć potencjalne straty na wypadek pożaru jednostki.

Ataki Luftwaffe na Cowes 4 i 5 maja spotkały się z brawurową odpowiedzią załogi „Błyskawicy”, która oprócz ciągłego ognia przeciwlotniczego („... lufy artylerii były tak gorące, że polewaliśmy je wodą braną z rzeki Medina wiaderkami ...”) wysłała do miasta drużyny stawiające zasłony dymne, ekipy pożarowe i lekarza okrętowego z sanitariuszami.

Postawa załogi ocaliła miasto i wielu mieszkańców. Od tego czasu corocznie odbywają się obchody, upamiętniające akcję „Błyskawicy” zwaną w Coves „Zbawicielem miasta Cowes” („The Saviour of Cowes”).

Komandor Wojciech Francki, jak zresztą wielu przedwojennych oficerów Marynarki Wojennej, miał dużo wspólnego z rzekami. Jego przygoda „z wodą” zaczęła sie na Wiśle podczas nauki w Oficerskiej Szkole Marynarki Wojennej w oddalonym prawie 200 km od morza Toruniu. Francki był również oficerem we Flotylli Pińskiej.

rel. Kris